Je hoort het overal: doelen s t ellen helpt! En ook wij zijn er een enorme fan van. Maar als jij niet gewend bent om doelen te stellen en je nog nooit hebt ervaren wat het op kan leveren, dan is het logisch dat je niet staat te springen wanneer iemand je vertelt dat je doelen op moet stellen. Het is namelijk echt niet makkelijk. René de Jong, Marketingexpert en rasechte ondernemer, weet er alles van. Zijn persoonlijke ambitie ; mensen helpen hun doelen te verwezenlijken door slimmer en efficiënter te werken. Wij spraken hem over, je raadt het al: doelen stellen!
Stappen zetten
“Om teams in hun kracht te zetten is het heel belangrijk om een doel te stellen zodat iedereen weet waar je naartoe gaat,” begint René. “Ik heb bij verschillende organisaties gewerkt die geen doelen hadden, en dan kabbelt het dagelijkse werk vaak maar door. Er worden dan wel stapjes gemaakt, maar die zijn richtingloos.” Wil je echt grote stappen zetten? Dan is het volgens René essentieel om een ambitieus doel te stellen. “Op basis van dat ambitieuze doel werk je samen met je team subdoelen uit die heel concreet zijn. Uit deze doelen komen acties voort. Ik zeg niet dat die acties uiteindelijk altijd gaan werken, maar het helpt je wel om de juiste richting in te gaan.”
Verdubbelen!
Maar hoe kom je dan tot zo’n ambitieuze doelstelling ? “Je doet dit met zijn allen. Ik vraag mijn team wat volgens hen, vergeleken met vorig jaar, een reële doelstelling zou zijn. Als zij bijvoorbeeld zeggen dat een omzetgroei naar 5 miljoen wel zou moeten lukken, dan ga ik direct terug rekenen. Dit blijkt dan 20 procent te zijn bovenop het vorige jaar, en dus redelijk veilig in mijn ogen. Daarna vraag ik ze wat we zouden moeten doen om het te verdubbelen. En dan gaan mensen nadenken en komen ze met allerlei creatieve ideeën. Vervolgens vraag ik wat ze zouden doen als we het willen verdriedubbelen? Op een gegeven moment kom je op een punt dat het echt te veel is en dan slaat het vast,” vertelt René. De doelstelling moet spannend zijn en medewerkers zeker wel uitdagen, maar het moet ook realistisch zijn. Je probeert dus eigenlijk het doel op te rekken. Oké, het doel staat vast, en dan?
“Vervolgens gaan we deze doelstelling terugbrengen behapbare brokken. We gaan kijken wat dat in hoofdlijnen betekent voor ieder kwartaal en in detail voor kwartaal 1. Waar moeten we mee beginnen en welke belemmeringen moeten we weghalen vormt daarbij de basis. Daarbij gaat iedereen in het team individueel kijken wat zijn bijdrage is hieraan. Wat wil jij bereiken en hoe ga jij bijdragen aan dat grotere doel? Daaraan merk je meteen waar ieders kwaliteiten liggen. En zo krijg je uiteindelijk een rolverdeling in dat hele spel. Ik vergelijk het altijd met een marathon: de een is gewoon veel beter in de marathon lopen en de andere zorgt liever voor het trainingsschema. En dat is heel leuk, je merkt meteen dat het team in actie komt en dat ze gaan nadenken hoe ze het doel samen gaan halen.”
Stok achter de deur
Door het stellen van een doel, weten medewerkers waar ze aan toe zijn en daarnaast is het voor de organisatie heel belangrijk om te weten wat de doelstellingen van ieder team zijn. Het werkt als een stok achter de deur wanneer iedereen weet waar jouw team naartoe wil. “Als jij iedereen vertelt dat je die marathon gaat lopen, dan gaat iedereen vragen hoe het ervoor staat. Op het moment dat je dan moet vertellen dat het niet is gelukt, val je door de mand. Wij mensen willen natuurlijk niet falen, dus het motiveert om door te gaan. Daarnaast kunnen mensen meer begrip opbrengen wanneer jij iets niet doet wat niet bijdraagt aan je doelstellingen.”
De keerzijde
Helaas is het stellen van doelen niet altijd rooskleurig. Het komt namelijk ook wel eens voor dat medewerkers niet achter je doel staan. “Dat is helaas de keerzijde van het stellen van doelen. Zo heb ik bijvoorbeeld in het verleden wel eens afscheid moeten nemen van iemand die al jaar en dag bij een bedrijf werkte. Het werken met ambitieuze doelen, werkte voor hem totaal niet”, vertelt René. “Hij vond het allemaal wel prima zoals het voorheen ging en was heel blij met ‘Mañana Mañana’; we rommelen door, ik kom ‘s ochtends om acht uur binnen en ben tussen vier en half vijf weer weg. Je moet doelen dus niet verwarren met: het moet altijd groots en heel veel stappen vooruit zijn. Voor heel veel mensen is gewoon hun werk heel goed doen ook al een doel op zich. Als jij als manager of teamleider dan vervolgens met enorme doelen of targets wil gaan werken, dan zie je dat er mensen zijn die afhaken.” Het is dus niet per definitie zo dat iedereen blij wordt van doelen en dat het iedereen naar een hoger niveau trekt.
Volgens René kun je ook niet altijd een volledig team A-spelers hebben. “Een doel halen valt en staat met A-spelers aangevuld met de spelers die niet voorop lopen maar wel super belangrijk zijn om het einddoel te behalen. De toppers gaan daarentegen wel het snelst. De mensen die doelen omarmen, maken snel grote stappen en de mensen die meehobbelen en moeite hebben met het stellen van een doel zie je vaak in zekere mate stil staan. Dat is zeker niet goed of slecht; het gaat om een juiste balans in je team.”
De basis
In het verleden heeft René verschillende start-ups geleid. Iedere keer weer vanuit de basis van het stellen van doelen. Hij gelooft erin dat dat dé manier is om medewerkers mee te krijgen. “Ik vergelijk het altijd met reizen. Je hebt medewerkers die het heerlijk vinden om de rugzak te pakken en te gaan reizen en ter plekke wel zien waar ze terecht komen en wat ze gaan doen. Mij ligt dat niet. Ik ben een persoon die van A naar B wil en tussendoor naar C, D en E gaat. Ik ben van het uitstippelen zodat ik weet dat ik niks heb gemist. Zo ging dat voor mij ook in het leiden van mijn bedrijven: Jongens, ik wil van A naar B, wat zijn de activiteiten die daarbij horen?”.
Leermomenten
Het stellen van doelen is echt niet makkelijk, ook voor René. “Toen ik nog jong was en net begon met het stellen van doelen, was ik geneigd om te grote doelen te stellen. Doelen die niet realistisch bleken. Daar heb ik enorm veel van geleerd. Het is een beetje als mensen die tijdens de kerst willen beginnen met lijnen; dat is ook een utopie! Denk daarom goed na over de haalbaarheid van een doel. Om even terug te pakken naar het voorbeeld van de marathon: voor het lopen van deze marathon is je trainingsschema, materiaal en goede voorbereiding super belangrijk. Je kunt niet even tussen neus en lippen door zeggen dat je volgende week de marathon gaat lopen. Het is mijn belangrijkste les geweest om doelen realiseerbaar te maken. Je kunt geen marathon lopen in een week tijd. Dat is voor mij een heel waardevolle les geweest.
Daarnaast is de weg naar het doel toe heel belangrijk. Je kunt een doel stellen en voorspellen hoe dit gaat lopen, maar de realiteit is altijd anders. Onderweg kunnen er altijd obstakels zijn of dingen gebeuren. Bij het stellen van een doel doe je vaak aannames die anders uit kunnen pakken. Daarnaast wordt misschien een van mijn basisspelers ziek of zijn er andere tegenslagen die je niet had (kunnen) voorzien. Op dat soort momenten moet je in staat zijn om flexibel te reageren en bij te stellen. Hoe ga je, ondanks deze tegenslag, je doel toch bereiken?” Er leiden meer wegen naar Rome.
Meer lezen over dit onderwerp? In ons doelenmagazine geven we je onder andere tips&tricks voor het stellen van doelen, lees je een interview met Dr. Alex Klein (spreker & onderzoeker) en Prof. Dr. Nico W. Van Yperen (hoogleraar sportpsychologie) en nog véél meer. Je downloadt het magazine hier.